vrijdag 22 oktober 2010
donderdag 21 oktober 2010
donderdag 14 oktober 2010
3d model
Na 3 middagen en 1 nacht te hebben gemodeld, is het eindelijk zo ver. Het 3d model is af!
De computer is nu de animatie aan het renderen. 200 frames in full hd. totaal (8 seconden) en naar verwachting 1,5 GB (uncompressed) over een paar uur ga ik het filmpje omzetten naar quicktime formaat in premiere. Om jullie alvast een voorproefje te geven:
(morgen zal ik mijn hele 3ds proces posten, want ik kan nu niets renderen)
Mijn bed roept.
Tot morgen allemaal
De computer is nu de animatie aan het renderen. 200 frames in full hd. totaal (8 seconden) en naar verwachting 1,5 GB (uncompressed) over een paar uur ga ik het filmpje omzetten naar quicktime formaat in premiere. Om jullie alvast een voorproefje te geven:
(morgen zal ik mijn hele 3ds proces posten, want ik kan nu niets renderen)
Mijn bed roept.
Tot morgen allemaal
Icoontjes OV interface
Dit zijn de icoontjes die worden gebruikt in de interface ter visualisering van
de voertuigen binnen het OV.
Gemaakt door Nienke.
de voertuigen binnen het OV.
Gemaakt door Nienke.
Kleuren interface
Na een opzetje te hebben gemaakt van de interface heb ik een aantal voorbeelden gemaakt
met verschillende kleuren.
Uiteindelijk is de middelste gekozen uit de bovenste rij (Philips Turquoise)
met verschillende kleuren.
Uiteindelijk is de middelste gekozen uit de bovenste rij (Philips Turquoise)
Flowchart interface (tot navigatie)
Deze flowchart laat zien welke stappen de gebruiker kan volgen op basis van de keuzes die deze maakt en hoe het apparaat deze keuzes behandeld.
In de vierkantjes worden de vragen gesteld, en in de ovalen wordt weergegeven wat het apparaat doet met de ingegeven informatie.
donderdag 30 september 2010
vrijdag 24 september 2010
Onderzoek nieuwe technieken
Moodboard:
Samenvatting:
Overige artikelen:
- http://www.google.nl/url?sa=t&source=web&cd=2&ved=0CCYQFjAB&url=http%3A%2F%2Fciteseerx.ist.psu.edu%2Fviewdoc%2Fdownload%3Fdoi%3D10.1.1.94.4610%26rep%3Drep1%26type%3Dpdf&rct=j&q=Wireless%20Sensor%20Networks%20for%20Home%20Health%20Care&ei=6lucTLeZPIaROKq97IgL&usg=AFQjCNEJ2t0XO8LpizXCWvShgPVQVf8z9Q&cad=rja
Samenvatting:
* Er zijn veel nieuwe apparaten op de markt die ook geschikt zijn voor senioren. (Een bepaalde optie bijvoorbeeld voor het versimpelen van de interface). Door bedrijven wordt er echter weinig reclame gemaakt hiervoor.
* Voor de iPhone en de iPad zijn er talloze applicaties die speciaal gemaakt zijn voor senioren. Veel van dit soort applicaties zijn medisch gericht. Zoals bijvoorbeeld een agenda/alarmsysteem voor het innemen van medicijnen.
* TomTom wil dat hun navigatiesysteem ook kan werken met ‘landmarks’ (zoals Albert Heijn of postkantoor) in plaats van ‘ga naar ... meter rechtsaf’. Uit een test bleek namelijk dat senioren dit als prettiger ervaren.
* In de zorg willen ze ‘slimme’ camera’s gebruiken die kunnen registreren of er iemand gevallen is of dat iemand nog wel in zijn bed ligt. Mocht er iets mis zijn, dan kunnen de camera’s de zorgverleners bericht geven zodat deze persoon zo snel mogelijk geholpen wordt.
* ‘Slimme’ huizen worden gebouwd met als doeleinde dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Denk aan verlichting met aanwezigheidsdetectie, automatische bediening van gordijnen, zonwering en ventilatie en binnendeuren die automatisch openen/sluiten. Wat er echter precies in zo’n ‘slim’ huis te vinden is hangt af van de zorgtoestand van de persoon in kwestie.
* In schoenen en medicijnkastjes willen ze ook slimme technieken gaan toepassen. Zo kan de schoen de drager van te voren waarschuwen voor een val. Het medicijnkastje verteld de gebruiker dat hij of zij wel het goeie medicijn heeft gepakt.
* Er zijn veel nieuwe apparaten op de markt die ook geschikt zijn voor senioren. (Een bepaalde optie bijvoorbeeld voor het versimpelen van de interface). Door bedrijven wordt er echter weinig reclame gemaakt hiervoor.
* Voor de iPhone en de iPad zijn er talloze applicaties die speciaal gemaakt zijn voor senioren. Veel van dit soort applicaties zijn medisch gericht. Zoals bijvoorbeeld een agenda/alarmsysteem voor het innemen van medicijnen.
* TomTom wil dat hun navigatiesysteem ook kan werken met ‘landmarks’ (zoals Albert Heijn of postkantoor) in plaats van ‘ga naar ... meter rechtsaf’. Uit een test bleek namelijk dat senioren dit als prettiger ervaren.
* In de zorg willen ze ‘slimme’ camera’s gebruiken die kunnen registreren of er iemand gevallen is of dat iemand nog wel in zijn bed ligt. Mocht er iets mis zijn, dan kunnen de camera’s de zorgverleners bericht geven zodat deze persoon zo snel mogelijk geholpen wordt.
* ‘Slimme’ huizen worden gebouwd met als doeleinde dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Denk aan verlichting met aanwezigheidsdetectie, automatische bediening van gordijnen, zonwering en ventilatie en binnendeuren die automatisch openen/sluiten. Wat er echter precies in zo’n ‘slim’ huis te vinden is hangt af van de zorgtoestand van de persoon in kwestie.
* In schoenen en medicijnkastjes willen ze ook slimme technieken gaan toepassen. Zo kan de schoen de drager van te voren waarschuwen voor een val. Het medicijnkastje verteld de gebruiker dat hij of zij wel het goeie medicijn heeft gepakt.
Overige artikelen:
- http://www.google.nl/url?sa=t&source=web&cd=2&ved=0CCYQFjAB&url=http%3A%2F%2Fciteseerx.ist.psu.edu%2Fviewdoc%2Fdownload%3Fdoi%3D10.1.1.94.4610%26rep%3Drep1%26type%3Dpdf&rct=j&q=Wireless%20Sensor%20Networks%20for%20Home%20Health%20Care&ei=6lucTLeZPIaROKq97IgL&usg=AFQjCNEJ2t0XO8LpizXCWvShgPVQVf8z9Q&cad=rja
donderdag 23 september 2010
Emotionele intelligentie (allen)
Hoe kunnen we vormen van intelligentie en emotie toepassen op technologie?
- Gezichtje
- (verschillende) Stemgeluiden
- Kleuren
- Lichtjes
- Warmte
- Trillen
- Aaien
- Schouderklopje
- Complimentjes
- Karaktereigenschappen
- Uitende emoties van het apparaat
- Huisdier
- Vriendschap creëren
- Zorgen voor
- (simpele) Spelletjes spelen
- Product vraag persoon naar persoonlijke kwesties
- Zingen
- Leert je naam op basis van gezichtsherkenning (en groet)
- Spraakherkenning
- Gezichtje
- (verschillende) Stemgeluiden
- Kleuren
- Lichtjes
- Warmte
- Trillen
- Aaien
- Schouderklopje
- Complimentjes
- Karaktereigenschappen
- Uitende emoties van het apparaat
- Huisdier
- Vriendschap creëren
- Zorgen voor
- (simpele) Spelletjes spelen
- Product vraag persoon naar persoonlijke kwesties
- Zingen
- Leert je naam op basis van gezichtsherkenning (en groet)
- Spraakherkenning
Programma van eisen (allen)
- Het product mag niet gemakkelijk kunnen omvallen
- Effectieve anti-slip (indien nodig)
- Persoon moet het in zijn eentje kunnen bedienen
- Niet zwaar om te tillen/lichte gebruikshandeling
- Geen afleidende functies
- Contextgebonden knoppen
- Goede verdeling van het gewicht en praktische vorm
- Comfortabel en goed geplaatste handgreep (indien aanwezig)
- Zelfcorrigerend/error prevention
- Feedback
- Roadmap/breadcrumbs
- Grote knoppen (indien aanwezig)
- Gebruik maken van primitieve vormen van intelligentie en emotie
- Combinatie visueel & tekstueel
- Inspelen op het korte termijn geheugen
- Effectieve anti-slip (indien nodig)
- Persoon moet het in zijn eentje kunnen bedienen
- Niet zwaar om te tillen/lichte gebruikshandeling
- Geen afleidende functies
- Contextgebonden knoppen
- Goede verdeling van het gewicht en praktische vorm
- Comfortabel en goed geplaatste handgreep (indien aanwezig)
- Zelfcorrigerend/error prevention
- Feedback
- Roadmap/breadcrumbs
- Grote knoppen (indien aanwezig)
- Gebruik maken van primitieve vormen van intelligentie en emotie
- Combinatie visueel & tekstueel
- Inspelen op het korte termijn geheugen
Doelgroep (allen)
Doelgroep:
Senioren, 75+, die zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven functioneren, hun sociale netwerk vast willen houden en niet willen verhuizen naar een verzorgingshuis/aanleunwoning.
Deze mensen willen dit bereiken en zijn daarom gemotiveerd om nieuwe technieken te gebruiken, maar de doelgroep is niet competent genoeg om dit daadwerkelijk te adopteren.
Wanneer ouderen inzien dat technologie een hulpmiddel kan zijn om langer zelfstandig te blijven is de kans groot dat zij hiervoor open zullen staan. Voorwaarde is dat wij ervoor zorgen dat het smart object eenvoudig in gebruik zal zijn, en niet het kille karakter zal hebben, wat tegenwoordig het geval is bij veel elektronische apparaten.
Senioren, 75+, die zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven functioneren, hun sociale netwerk vast willen houden en niet willen verhuizen naar een verzorgingshuis/aanleunwoning.
Deze mensen willen dit bereiken en zijn daarom gemotiveerd om nieuwe technieken te gebruiken, maar de doelgroep is niet competent genoeg om dit daadwerkelijk te adopteren.
Wanneer ouderen inzien dat technologie een hulpmiddel kan zijn om langer zelfstandig te blijven is de kans groot dat zij hiervoor open zullen staan. Voorwaarde is dat wij ervoor zorgen dat het smart object eenvoudig in gebruik zal zijn, en niet het kille karakter zal hebben, wat tegenwoordig het geval is bij veel elektronische apparaten.
Propositie (Allen)
Het verbeteren van de levenskwaliteit van senioren door hen de mogelijkheid te geven langer zelfstandig te kunnen functioneren. Dit wordt bereikt door middel van zinvolle laagdrempelige technieken, die een vorm van emotionele intelligentie bezitten.
Samenvatting artikel Innovatief ontwerpen voor ouderen: Intelligentie en emotie in systemen
kan emotie en intelligentie in systemen een bijdrage leveren aan de manier hoe ouderen
omgaan met technologie om zo de zogenaamde user experience4 te verbeteren..
Scriptievraag
“Goed doordachte producten, waarin ontwerpers niet zijn uitgegaan van een overmaat
aan spierkracht, lenigheid, gezichtsvermogen of technisch inzicht, zullen voor alle
gebruikers de barrière verkleinen. Een slecht product maakt iedereen „gehandicapt..”
(Faas, Oud/Nieuw; Ouderen als Uitgangspunt voor Innovatief Ontwerpen, Amsterdam
1998, p.15/16).
§ 1.1 Wat is user experience?
bedenker van de term user experience, Donald Norman, er zelf over gezegd heeft:
“I invented the term because I thought Human Interface and usability were too narrow: I
wanted to cover all aspects of the person's experience with a system, including industrial
design, graphics, the interface, the physical interaction, and the manual.” (Interface
Design, Archive Interface Piece; Whither “User Experience”, 1998,
http://www.peterme.com/index112498.html 19-06-2002).
Kortom de user experience is zo.n beetje alles waar een ontwerper maar over nagedacht
kan hebben. Elke zintuigelijke beleving die een product teweegbrengt is voortgebracht
door de user experience van dit product.
De user experience van een systeem of product is tegenwoordig steeds belangrijker.
Vroeger waren de producten die op de markt kwamen een stuk simpeler en makkelijker
te bedienen dan de hedendaagse apparaten. Het lijkt wel of apparaten ingewikkeld
moeten zijn en veel functies moeten hebben.
hedendaagse producten worden vaak overladen met te veel mogelijkheden, of die nu
wenselijk zijn of niet. Daarom wordt de user experience steeds belangrijker. Alleen via
een goede user experience kunnen de goede producten met (te) veel mogelijkheden zich
onderscheiden van de slechten. nders zullen veel mensen, en met name ouderen, zich
afzijdig (blijven) houden van deze technologieën.
Tegenwoordig is de vraag naar dit soort zorginstellingen vele malen groter dan dat dit
vroeger het geval was. En kunnen gewoonweg niet alle ouderen die naar een speciale
zorginstelling willen –in welke vorm dan ook-, daar geplaatst worden. Wat er toe leidt,
samen met de hogere levensverwachting en de zogezegde fitheid van deze groep, dat ze
langer zelfstandig moeten leven. In vele gevallen is dit ook precies wat ze willen. Dit is
overeenkomstig met de vijftigplussers die volop in het leven staan.
§ 2.1.1 Maatschappelijke positie van ouderen
De onderzoeks-resultaten benadrukken de leeftijdsonafhankelijkheid van de levensstijl en
vrije tijdsindeling van mensen in hun vijftigplus jaren. Toen deze mensen dus in hun
dertigplus en veertigplus jaren zaten was hun levensstijl en vrije tijdsindeling grotendeels
hetzelfde.7 Zoals eerder gezegd willen ook steeds meer ouderen zo lang mogelijk hun
onafhankelijkheid behouden door zo lang mogelijk zelfstanding te wonen.8 Het feit dat
deze mensen gedwongen of vrijwillig zelfstanding blijven wonen stelt wel speciale eisen
aan de woningen en apparaten die ze dagelijks gebruiken. Dit is één van de belangrijkste
redenen waarom techniek makkelijker toegankelijker moet worden gemaakt.
§ 2.1.2 Economische positie van ouderen
De behoefte van ouderen voor vriendelijkere producten is in de loop van de jaren wel
gedeeltelijk erkent. Maar niet op de juiste manier. Er werd door ontwerpers en bedrijven
naar deze doelgroep gekeken alsof het een speciale doelgroep was, alsof het mensen
waren met een handicap; oud zijn. Terwijl het een normaal marktsegment is met grote
mogelijkheden.
§ 2.2.1 Waar komt de angst voor techniek vandaan?
Waar komt nu deze angst voor techniek bij sommige mensen vandaan? Nieuwe
technieken worden vaak van buitenaf opgedrongen; mensen vragen niet om moeilijke
interfaces en slechte hand- leidingen. Maar vaak is er geen of amper keuze tussen een
apparaat met alleen de basisfuncties of ééntje met alle toeters en bellen.
Er zijn ouderen die zo iets hebben van: “Het zal mijn tijd wel duren. Laat maar zitten!”
Mensen die liever iets laten dan dat ze ergens veel energie in moeten steken. De met de
ouderdom niet zelden verbonden eigengereidheid en geestelijke luiheid. Dit is geen „echt.
probleem als het bijvoorbeeld gaat om het inprogrammeren van de videorecorder. Maar
wat als de situatie wel vraagt om gebruik te maken van deze ingewikkelde technieken
voor ouderen?
Een andere belangrijke oorzaak van angst voor apparaten is onwetendheid.
Onwetendheid van wat apparatuur voor gemakken met zich mee kan brengen. Aan deze
oorzaak van angst is wel degelijk iets te doen; mensen laten omgaan met deze
producten. Een voorwaarde is wel dat er een zekere nieuwsgierigheid aanwezig moet
zijn. Deze kan worden gevoedt door (klein)kinderen, leeftijds- genoten of door
demonstraties. In een aantal grote steden zoals Rotterdam, Maastricht en Arnhem zijn
zogenaamde „knoppenwinkels., hier kunnen ouderen uitleg krijgen en zelf ondervinden
hoe je om moet gaan met dit soort apparatuur.17
§ 2.3.1 Angst voor techniek wegnemen
Als de user experience zal verbeteren d.m.v. het gebruik van (primitieve) vormen van
intelligentie en emotie dan kan dit ervoor zorgen dat ouderen zich meer aangetrokken
voelen tot nieuwe techno- logie. Het kan ervoor zorgen dat het kille onpersoonlijke
karakter dat apparaten hebben een beetje wordt verminderd. Waardoor de
nieuwsgierigheid aangewakkerd kan worden, wat er weer voor kan zorgen dat sommige
ouderen de stap wel een keertje wagen. Dit zal tevens versterkt worden als ze weten dat
wanneer ze een fout maken met de bediening het apparaat hun zal helpen. Heel geduldig
en met duidelijke relevante instructies. Als machines die deze intelligentie bezitten zo
omgaan met hun eigen onvolkomenheden zal een boel ergenis en angst kunnen worden
weggenomen.
§ 2.4 Fysieke beperkingen van ouderen
“Anno 1996 heeft ongeveer twee derde van de zelfstandig wonende 55-plussers één of
meer chronische aandoeningen. Hierbij is uitgegaan van zelfrapportage: aan
respondenten is gevraagd of zij een bepaalde aandoening hebben. Bij 75-plussers heeft
ongeveer drie kwart een chronische ziekte.” (De Klerk, Timmermans (red.), Rapportage
Ouderen 1998, Den Haag 1998, p.110).
In de meeste gevallen bestaan deze chronische aandoeningen uit atrose of het hebben
van een hoge bloeddruk. Vooral atrose is een aandoening die een belangrijke negatieve
rol kan spelen als het gaat om het bedienen van apparaten. Van de vijftigplussers die
zelfstanding wonen en een chronische aandoening hebben heeft maar liefst 50%
beperkingen bij huishoudelijke activiteiten. Van deze mensen heeft 49% moeite met
zitten en staan, heeft 16% beperkingen met horen en heeft 15% van deze mensen
beperkingen met het zien van dingen. De percentages van de laatste beperkingen; horen
en zien, nemen sterk toe vanaf het vijfenzeventigste levensjaar. Toch is er een
aanzienlijk deel, ongeveer 45% van de zeventigplussers, die geen of slechts lichte
lichamelijke beperkingen heeft.
§ 2.4.1 Veiligheidsaspecten
De organistatie Consument en Veiligheid heeft de risicomatrix „eisenwijzer
productveiligheid voor senioren. ontwikkelt. Hiermee kunnen ontwerpers - voornamelijk
industrieel ontwerpers - zien op welke dingen ze extra moeten letten. Een aantal
vuistregels als het gaat om het ontwerpen van een potentieel gevaarlijk product als een
strijkijzer28:
- De producten moeten niet gemakkelijk kunnen omvallen.
- Effectieve anti-slip onderkant zodat personen die slechts één hand goed kunnen
gebruiken het
product goed kunnen hanteren.
- Niet te zwaar om te tillen.
- Goede verdeling van het gewicht en praktische vorm.
- Comfortabel en goed geplaatste handgreep.
§ 2.5 Mentale beperkingen van ouderen
Een voorbeeld van een ondersteunende taak kan zijn; het korte termijn geheugen
stimuleren of het aan te vullen. Een systeem wat de gebruiker op zijn of haar gemak
stelt kan een andere toepassing zijn.
Over mentale beperkingen bij ouderen is enorm veel informatie beschikbaar. De meest
voorkomende aandoeningen die voorkomen bij ouderen zijn angststoornissen,
depressiviteit en cognitieve stoor- nissen.29
§ 2.5.2 Cognitieve stoornissen
“De angst voor mentaal verval en ziekten als Alzheimer-dementie, maakt dat vooral
ouderen zich makkelijk fixeren op geheugenklachten en snel in paniek raken wanneer ze
wat vergeetachtig worden.”
(http://www.epilepsie.net/informatie/geheugenklachten_tips.html 19-06-2002).
De snelheid waarmee informatie verwerkt kan worden neemt af naarmate je ouder wordt. Ook de opslagruimte en het korte termijn geheugen wordt minder. De laatste oorzaak van een minder goed werkend geheugen is het afnemende vermogen om geconcentreerd te
blijven. Dit heeft weer te maken met het feit dat oudere mensen eerder vermoeid raken. Al deze elementen samen zorgen ervoor dat ouderen minder informatie kunnen opslaan en ook minder gemakkelijk kunnen oproepen uit hun lange termijn geheugen.
De meest voorkomende stoornis, naast het delirium32, is dementie. Dementie is de verzamelnaam
voor een aantal verschillende ziekten die als overeenkomst hebben dat meerdere
cognitieve functies zo achteruitgaan dat het dagelijks functioneren problemen oplevert.
In 60% van de gevallen is dementie toe te schrijven aan de ziekte van Alzheimer.
De volgende cijfers illustreren hoe deze cognitieve beperkingen invloed hebben op het functioneren en op het welbevinden van ouderen in het dagelijks leven. Per week hebben deze ouderen gemiddeld 3,3 waargenomen dagen dat ze last hebben van matige of
ernstige stoornissen in algemene dagelijkse levensverrichtingen. Ze hebben per week
gemiddeld 2,2 waargenomen dagen dat ze last hebben van matige of ernstige
stoornissen in de tevredenheid van het leven.35 Uit deze cijfers valt
voorzichtig op te maken dat een verbeterde user experience van (huishoudelijke)
apparaten kan
bijdragen aan een betere leefomgeving voor deze groep. Onder andere door de
toepassing van emotie en intelligentie. Een verbetering is mogelijk omdat bij de
dagelijkse levensverichtingen ook de omgang met (huishoudelijke) apparaten hoort. Als de omgang beter zal aansluiten bij de cognitieve stoornissen zal dit een positief effect hebben op de tevredenheid van het leven bij deze mensen. Tevens zullen oudere mensen die lijden aan een normale vorm van geheugenverlies hiervan profijt hebben.
VB: Oplichtend toetsenbord
Je zou dan kunnen denken aan het oplichten van mogelijke vervolgletters of aan het
aanvullen van een woord zodat dit woord niet in zijn geheel ingetypt hoeft te worden. Iemand wil bijvoorbeeld het woord „scriptie. intypen. Er wordt door de gebruiker begonnen met het zoeken naar de letter „s., deze wordt gevonden en ingetypt. Waarna er door de gebruiker gezocht gaat worden naar de letter „c.. Omdat het systeem weet dat in de Nederlandse taal na een „s. nooit een „b., „d. of „x. etc. komt zullen deze letters niet oplichten. Potientiële goede vervolgletters zullen naar de mate van waarschijn-lijkheid feller oplichten. Zo zal het eventueel makkelijker zijn voor mensen die geen kennis in het
hoofd hebben om een apparaat als deze te bedienen. Naar mate de gebruiker meer
vertrouwd raakt kan het systeem overgaan op een stand voor gevorderden. Er zal dan
minder kennis in de wereld aanwezig hoeven te zijn.
omgaan met technologie om zo de zogenaamde user experience4 te verbeteren..
Scriptievraag
“Goed doordachte producten, waarin ontwerpers niet zijn uitgegaan van een overmaat
aan spierkracht, lenigheid, gezichtsvermogen of technisch inzicht, zullen voor alle
gebruikers de barrière verkleinen. Een slecht product maakt iedereen „gehandicapt..”
(Faas, Oud/Nieuw; Ouderen als Uitgangspunt voor Innovatief Ontwerpen, Amsterdam
1998, p.15/16).
§ 1.1 Wat is user experience?
bedenker van de term user experience, Donald Norman, er zelf over gezegd heeft:
“I invented the term because I thought Human Interface and usability were too narrow: I
wanted to cover all aspects of the person's experience with a system, including industrial
design, graphics, the interface, the physical interaction, and the manual.” (Interface
Design, Archive Interface Piece; Whither “User Experience”, 1998,
http://www.peterme.com/index112498.html 19-06-2002).
Kortom de user experience is zo.n beetje alles waar een ontwerper maar over nagedacht
kan hebben. Elke zintuigelijke beleving die een product teweegbrengt is voortgebracht
door de user experience van dit product.
De user experience van een systeem of product is tegenwoordig steeds belangrijker.
Vroeger waren de producten die op de markt kwamen een stuk simpeler en makkelijker
te bedienen dan de hedendaagse apparaten. Het lijkt wel of apparaten ingewikkeld
moeten zijn en veel functies moeten hebben.
hedendaagse producten worden vaak overladen met te veel mogelijkheden, of die nu
wenselijk zijn of niet. Daarom wordt de user experience steeds belangrijker. Alleen via
een goede user experience kunnen de goede producten met (te) veel mogelijkheden zich
onderscheiden van de slechten. nders zullen veel mensen, en met name ouderen, zich
afzijdig (blijven) houden van deze technologieën.
Tegenwoordig is de vraag naar dit soort zorginstellingen vele malen groter dan dat dit
vroeger het geval was. En kunnen gewoonweg niet alle ouderen die naar een speciale
zorginstelling willen –in welke vorm dan ook-, daar geplaatst worden. Wat er toe leidt,
samen met de hogere levensverwachting en de zogezegde fitheid van deze groep, dat ze
langer zelfstandig moeten leven. In vele gevallen is dit ook precies wat ze willen. Dit is
overeenkomstig met de vijftigplussers die volop in het leven staan.
§ 2.1.1 Maatschappelijke positie van ouderen
De onderzoeks-resultaten benadrukken de leeftijdsonafhankelijkheid van de levensstijl en
vrije tijdsindeling van mensen in hun vijftigplus jaren. Toen deze mensen dus in hun
dertigplus en veertigplus jaren zaten was hun levensstijl en vrije tijdsindeling grotendeels
hetzelfde.7 Zoals eerder gezegd willen ook steeds meer ouderen zo lang mogelijk hun
onafhankelijkheid behouden door zo lang mogelijk zelfstanding te wonen.8 Het feit dat
deze mensen gedwongen of vrijwillig zelfstanding blijven wonen stelt wel speciale eisen
aan de woningen en apparaten die ze dagelijks gebruiken. Dit is één van de belangrijkste
redenen waarom techniek makkelijker toegankelijker moet worden gemaakt.
§ 2.1.2 Economische positie van ouderen
De behoefte van ouderen voor vriendelijkere producten is in de loop van de jaren wel
gedeeltelijk erkent. Maar niet op de juiste manier. Er werd door ontwerpers en bedrijven
naar deze doelgroep gekeken alsof het een speciale doelgroep was, alsof het mensen
waren met een handicap; oud zijn. Terwijl het een normaal marktsegment is met grote
mogelijkheden.
§ 2.2.1 Waar komt de angst voor techniek vandaan?
Waar komt nu deze angst voor techniek bij sommige mensen vandaan? Nieuwe
technieken worden vaak van buitenaf opgedrongen; mensen vragen niet om moeilijke
interfaces en slechte hand- leidingen. Maar vaak is er geen of amper keuze tussen een
apparaat met alleen de basisfuncties of ééntje met alle toeters en bellen.
Er zijn ouderen die zo iets hebben van: “Het zal mijn tijd wel duren. Laat maar zitten!”
Mensen die liever iets laten dan dat ze ergens veel energie in moeten steken. De met de
ouderdom niet zelden verbonden eigengereidheid en geestelijke luiheid. Dit is geen „echt.
probleem als het bijvoorbeeld gaat om het inprogrammeren van de videorecorder. Maar
wat als de situatie wel vraagt om gebruik te maken van deze ingewikkelde technieken
voor ouderen?
Een andere belangrijke oorzaak van angst voor apparaten is onwetendheid.
Onwetendheid van wat apparatuur voor gemakken met zich mee kan brengen. Aan deze
oorzaak van angst is wel degelijk iets te doen; mensen laten omgaan met deze
producten. Een voorwaarde is wel dat er een zekere nieuwsgierigheid aanwezig moet
zijn. Deze kan worden gevoedt door (klein)kinderen, leeftijds- genoten of door
demonstraties. In een aantal grote steden zoals Rotterdam, Maastricht en Arnhem zijn
zogenaamde „knoppenwinkels., hier kunnen ouderen uitleg krijgen en zelf ondervinden
hoe je om moet gaan met dit soort apparatuur.17
§ 2.3.1 Angst voor techniek wegnemen
Als de user experience zal verbeteren d.m.v. het gebruik van (primitieve) vormen van
intelligentie en emotie dan kan dit ervoor zorgen dat ouderen zich meer aangetrokken
voelen tot nieuwe techno- logie. Het kan ervoor zorgen dat het kille onpersoonlijke
karakter dat apparaten hebben een beetje wordt verminderd. Waardoor de
nieuwsgierigheid aangewakkerd kan worden, wat er weer voor kan zorgen dat sommige
ouderen de stap wel een keertje wagen. Dit zal tevens versterkt worden als ze weten dat
wanneer ze een fout maken met de bediening het apparaat hun zal helpen. Heel geduldig
en met duidelijke relevante instructies. Als machines die deze intelligentie bezitten zo
omgaan met hun eigen onvolkomenheden zal een boel ergenis en angst kunnen worden
weggenomen.
§ 2.4 Fysieke beperkingen van ouderen
“Anno 1996 heeft ongeveer twee derde van de zelfstandig wonende 55-plussers één of
meer chronische aandoeningen. Hierbij is uitgegaan van zelfrapportage: aan
respondenten is gevraagd of zij een bepaalde aandoening hebben. Bij 75-plussers heeft
ongeveer drie kwart een chronische ziekte.” (De Klerk, Timmermans (red.), Rapportage
Ouderen 1998, Den Haag 1998, p.110).
In de meeste gevallen bestaan deze chronische aandoeningen uit atrose of het hebben
van een hoge bloeddruk. Vooral atrose is een aandoening die een belangrijke negatieve
rol kan spelen als het gaat om het bedienen van apparaten. Van de vijftigplussers die
zelfstanding wonen en een chronische aandoening hebben heeft maar liefst 50%
beperkingen bij huishoudelijke activiteiten. Van deze mensen heeft 49% moeite met
zitten en staan, heeft 16% beperkingen met horen en heeft 15% van deze mensen
beperkingen met het zien van dingen. De percentages van de laatste beperkingen; horen
en zien, nemen sterk toe vanaf het vijfenzeventigste levensjaar. Toch is er een
aanzienlijk deel, ongeveer 45% van de zeventigplussers, die geen of slechts lichte
lichamelijke beperkingen heeft.
§ 2.4.1 Veiligheidsaspecten
De organistatie Consument en Veiligheid heeft de risicomatrix „eisenwijzer
productveiligheid voor senioren. ontwikkelt. Hiermee kunnen ontwerpers - voornamelijk
industrieel ontwerpers - zien op welke dingen ze extra moeten letten. Een aantal
vuistregels als het gaat om het ontwerpen van een potentieel gevaarlijk product als een
strijkijzer28:
- De producten moeten niet gemakkelijk kunnen omvallen.
- Effectieve anti-slip onderkant zodat personen die slechts één hand goed kunnen
gebruiken het
product goed kunnen hanteren.
- Niet te zwaar om te tillen.
- Goede verdeling van het gewicht en praktische vorm.
- Comfortabel en goed geplaatste handgreep.
§ 2.5 Mentale beperkingen van ouderen
Een voorbeeld van een ondersteunende taak kan zijn; het korte termijn geheugen
stimuleren of het aan te vullen. Een systeem wat de gebruiker op zijn of haar gemak
stelt kan een andere toepassing zijn.
Over mentale beperkingen bij ouderen is enorm veel informatie beschikbaar. De meest
voorkomende aandoeningen die voorkomen bij ouderen zijn angststoornissen,
depressiviteit en cognitieve stoor- nissen.29
§ 2.5.2 Cognitieve stoornissen
“De angst voor mentaal verval en ziekten als Alzheimer-dementie, maakt dat vooral
ouderen zich makkelijk fixeren op geheugenklachten en snel in paniek raken wanneer ze
wat vergeetachtig worden.”
(http://www.epilepsie.net/informatie/geheugenklachten_tips.html 19-06-2002).
De snelheid waarmee informatie verwerkt kan worden neemt af naarmate je ouder wordt. Ook de opslagruimte en het korte termijn geheugen wordt minder. De laatste oorzaak van een minder goed werkend geheugen is het afnemende vermogen om geconcentreerd te
blijven. Dit heeft weer te maken met het feit dat oudere mensen eerder vermoeid raken. Al deze elementen samen zorgen ervoor dat ouderen minder informatie kunnen opslaan en ook minder gemakkelijk kunnen oproepen uit hun lange termijn geheugen.
De meest voorkomende stoornis, naast het delirium32, is dementie. Dementie is de verzamelnaam
voor een aantal verschillende ziekten die als overeenkomst hebben dat meerdere
cognitieve functies zo achteruitgaan dat het dagelijks functioneren problemen oplevert.
In 60% van de gevallen is dementie toe te schrijven aan de ziekte van Alzheimer.
De volgende cijfers illustreren hoe deze cognitieve beperkingen invloed hebben op het functioneren en op het welbevinden van ouderen in het dagelijks leven. Per week hebben deze ouderen gemiddeld 3,3 waargenomen dagen dat ze last hebben van matige of
ernstige stoornissen in algemene dagelijkse levensverrichtingen. Ze hebben per week
gemiddeld 2,2 waargenomen dagen dat ze last hebben van matige of ernstige
stoornissen in de tevredenheid van het leven.35 Uit deze cijfers valt
voorzichtig op te maken dat een verbeterde user experience van (huishoudelijke)
apparaten kan
bijdragen aan een betere leefomgeving voor deze groep. Onder andere door de
toepassing van emotie en intelligentie. Een verbetering is mogelijk omdat bij de
dagelijkse levensverichtingen ook de omgang met (huishoudelijke) apparaten hoort. Als de omgang beter zal aansluiten bij de cognitieve stoornissen zal dit een positief effect hebben op de tevredenheid van het leven bij deze mensen. Tevens zullen oudere mensen die lijden aan een normale vorm van geheugenverlies hiervan profijt hebben.
VB: Oplichtend toetsenbord
Je zou dan kunnen denken aan het oplichten van mogelijke vervolgletters of aan het
aanvullen van een woord zodat dit woord niet in zijn geheel ingetypt hoeft te worden. Iemand wil bijvoorbeeld het woord „scriptie. intypen. Er wordt door de gebruiker begonnen met het zoeken naar de letter „s., deze wordt gevonden en ingetypt. Waarna er door de gebruiker gezocht gaat worden naar de letter „c.. Omdat het systeem weet dat in de Nederlandse taal na een „s. nooit een „b., „d. of „x. etc. komt zullen deze letters niet oplichten. Potientiële goede vervolgletters zullen naar de mate van waarschijn-lijkheid feller oplichten. Zo zal het eventueel makkelijker zijn voor mensen die geen kennis in het
hoofd hebben om een apparaat als deze te bedienen. Naar mate de gebruiker meer
vertrouwd raakt kan het systeem overgaan op een stand voor gevorderden. Er zal dan
minder kennis in de wereld aanwezig hoeven te zijn.
Abonneren op:
Posts (Atom)